BT Cleanroom Engineering
  • Usługi
  • Rozwiązania
    • Systemy HVAC dla cleanroom
    • Klimatyzacja precyzyjna
    • Systemy BMS i RMS
    • Systemy centralnego odkurzania w cleanroom
    • Zabudowa higieniczna i śluzy podawcze
    • Odciągi technologiczne do cleanroom
  • Realizacje
    • Klimatyzacja Precyzyjna
    • Drzwi Higieniczne
    • Okna podawcze
  • Baza wiedzy!
  • O nas
    • Aktualności
  • Kontakt
  • English
14 listopada 2023
Baza wiedzy, Branża Farmaceutyczna, Branża naukowo-badawcza, Laboratoria, Rozwiązania

System wentylacyjny HVAC gwarancją zapewnienia jakości powietrza w laboratorium

System wentylacyjny HVAC gwarancją zapewnienia jakości powietrza w laboratorium
14 listopada 2023
Baza wiedzy, Branża Farmaceutyczna, Branża naukowo-badawcza, Laboratoria, Rozwiązania

System wentylacyjny HVAC gwarancją zapewnienia jakości powietrza w laboratorium.

 

Autor: dr Patrycja Sitek, właściciel CR Konsulting –   CR Konsulting – CRK,  biotechnolog i chemik z wykształcenia, doktorantka na Wydziale Fizyki UŚ.

Skuteczna wentylacja (HVAC) w laboratorium badawczym, przemysłowym czy też clean room jest podstawą do zapewnienia bezpieczeństwa i komfortu pracy pracownika oraz właściwej jakości powietrza otaczającego przedmiot badawczy lub produkt.

Podstawową kwestią w procesie ustalania warunków wentylacji pomieszczeń laboratoryjnych jest sposób przemieszczania się zanieczyszczeń. Oczywiście inaczej przebieg prac będzie wyglądał w przypadku laboratorium, w którym przeważają zanieczyszczenia mikrobiologiczne, a inaczej tam, gdzie powstają trujące pary i gazy. Niemniej poza samymi parametrami fizycznymi zanieczyszczeń w projektowaniu wentylacji mechanicznej należy brać pod uwagę kilka parametrów środowiskowych. Będą do nich należeć : temperatura, wilgotność powietrza, liczba wymian kaskada ciśnień. Dzięki optymalizacji planowania wentylacji możliwe jest jednoczesne zapewnienie usuwania zanieczyszczeń z laboratorium oraz zapewnienie komfortu cieplnego pracownikom w pomieszczeniach.

Kolejnym ważnym elementem wpływającym na jakość powietrza w pomieszczeniach laboratoryjnych jest system lokalnych instalacji, takich jak komory laminarne, dygestoria, odciągi technologiczne oraz miejscowe układy wentylacyjne w pomieszczeniach około laboratoryjnych. Te systemy mają pośredni wpływ na warunki środowiskowe pomieszczenia z uwagi na ich włączenie w ogólny system wentylacji mechanicznej. Liczba takich lokalnych odciągów będzie miała realny wpływ na sposób projektowania systemu HVAC.

Ostatecznie, dobrze zaprojektowany system wentylacyjny pozwoli również na optymalizację zużycia energii elektrycznej przez laboratorium co ma niemałe znaczenie, w szczególności gdy laboratorium nie działa, np. z powodu przerwy technologicznej.

WYMAGANA ILOŚĆ WYMIAN POWIETRZA W ZALEŻNOŚCI OD TYPU LABORATORIUM

 

W zależności od typu laboratorium, przewodnik poinstruuje Użytkownika o minimalnej, wymaganej ilości wymian powietrza gwarantującej właściwe oczyszczanie powietrza otaczającego proces z zanieczyszczeń pyłowych, gazowych oraz mikrobiologicznych.

Dla laboratorium chemicznego przewidywane jest 5-15 wymian/godzinę, dla laboratorium służącego do pracy ze zwierzętami już 10-15 w tym samym czasie. Gdy skierujemy wzrok w kierunku laboratoriów przemysłowych, w szczególności farmaceutycznych, okaże się, że liczba wymian może wynosić nawet 100 jednostek/godzinę i bynajmniej nie będą to najwyższe możliwe wartości. W tych sytuacjach znaczenie będzie miał fakt, że dla zapewnienia komfortu pracy personelu, powietrze nawiewane nie będzie skierowane wprost na personel czy też urządzenia a prędkość nawiewanego powietrza zmieści się w granicach 0.15-0.45 m/s.

WYTYCZNE ASHRAE DLA PROJEKTOWANIA WENTYLACJI W ZALEŻNOŚCI OD TYPU I WYMAGAŃ LABORATORIUM

 

W procesie projektowania HVAC należy wziąć pod uwagę wszelkie wytyczne przeznaczone dla tego obszaru oraz, jeśli to wymagane, wytyczne specyficzne dla danego obszaru, w którym laboratorium funkcjonuje.

Podstawowe informacje znajdziemy w dokumencie zwanym ASHRAE – przewodniku, który w przedstawia wytyczne dla tworzenia wentylacji w zależności od typu i wymagań laboratorium.

W przewodniku ASHRAE odnajdziemy następujący podział laboratoriów ze względu na rodzaj prowadzonych badań:

• laboratoria biologiczne: wszystkie obiekty zawierające biologicznie aktywne materiały lub oddziałujące na strukturę chemiczną materiałów biologicznych

• laboratoria chemiczne organiczne i nieorganiczne

• laboratoria gdzie prowadzone są badania nad zwierzętami: wszystkie obiekty, w których prowadzone są modyfikacje chirurgiczne, farmakologiczne i obserwacyjne badania nad zwierzętami

• laboratoria fizyczne, np. do pracy z laserami, optyką, materiałami nuklearnymi itd.

SPOSÓB ORGANIZACJI WYMIANY POWIETRZA W ZALEŻNOŚCI OD TYPU LABORATORIUM: Recylkulacja powietrza lub jej brak

 

Kolejna kwestia to sposób organizacji wymiany powietrza. Część pomieszczeń i branż będzie wymagała, aby zapewnić pełne bezpieczeństwo dla personelu badawczego, czego skutkiem będzie wykonanie instalacji nawiewnej przy udziale 100% powietrza świeżego. W innych przypadkach, gdy otaczające powietrze nie będzie szkodliwe dla pracujących osób, instalacja wentylacyjna wykorzysta 70-80% powietrza już pobranego przez układ i pobierze jedynie 20-30% powietrza świeżego, w układzie zwanym recyrkulacją.

USTALENIE POZIOMÓW WARTOŚCI  PARAMETRÓW POWIETRZA

 

Przy prawidłowym zaprojektowaniu sposobu wentylowania pomieszczeń laboratorium istotną kwestią jest ustalenie zakresu temperatury oraz wilgotności.

Zwykle wartości temperatury mieszczą się w zakresie 20-22oC, natomiast wilgotność gwarantująca komfort pracy oscyluje w przedziale 50 +/-10%. W zależności od specyfiki procesu wartości te będą zmienne, a wpływ na ich ustalanie będą miały bilanse ciepła, chłodu i wilgotności generowane podczas procesu.

 

Tylko znając zyski ciepła generowane przez urządzenia, personel czy też czynniki biologiczne (np. zwierzęta) można prawidłowo ocenić wymagania HVAC dla danego laboratorium.

ISTOTNOŚĆ CZYNNIKA MIKROBIOLOGICZNEGO

 

W sytuacji, gdy czynnikiem istotnie podnoszącym ryzyko prac jest czynnik mikrobiologiczny, systemy wentylacyjne projektowane są jako tzw. systemy higieniczne i spełniają surowe wytyczne VDI oraz ISO pod względem sposobu pracy, zapewnienia właściwej ilości wymian i nadciśnienia, sposobu wykończenia elementów centrali oraz kanałów wentylacyjnych oraz, rodzaju stosowanych filtrów wstępnych, pośrednich i końcowych.

Właściwa jakość powietrza otaczającego proces w dowolnym laboratorium badawczym lub produkcyjnym, ma kluczowe znaczenie dla powodzenia całego procesu. 

 

Dobrze zaprojektowana wentylacja, będzie produktem customizowanym, szytym na miarę. Dzięki temu każdy rodzaj procesu, niezależnie od źródła zanieczyszczeń, będzie mógł być we właściwy sposób chroniony, a personel będzie miał zagwarantowany właściwy poziom komfortu i bezpieczeństwa pracy.

Literatura:

ASHRAE Handbook – HVAC Applications. Chapter 14: Laboratories. 2007.

PN-EN 12469:2002 Biotechnologia. Kryteria działania komór bezpiecznej pracy mikrobiologicznej

PN-EN ISO 14644-1:2006 – Pomieszczenia czyste i związane z nimi środowiska kontrolowane — Część 4: projekt, budowa, uruchomienie

Dziękujemy pani dr Patrycji Sitek za udostępnienie materiału do naszej Bazy Wiedzy – Zapraszamy do lektury innych artykułów.

clean room cleanroom projektowanie cleanroom wentylacja wentylacja precyzyjna

Poprzedni artykułCo to jest CleanroomCleanroom strefy kontrolowaneNastępny artykuł BAZA WIEDZY: Wentylacja w pracowniach izotopowych

BT CleanRoom Engineering

Oferujemy rozwiązania  związane z ochroną środowiska, bezpieczeństwem i czystym powietrzem.

Zadzwoń! +48 696 001 754

Napisz! info@btcleanroom.pl

Ostatnie wpisy

ZAPROSZENIE: BT Cleanroom Engineering® i BART zapraszają na targi dostawców dla przemysłu farmaceutycznego PCI DAYS 202529 maja 2025
BAZA WIEDZY: Produkcja półprzewodników w środowisku Cleanroom11 maja 2025
Produkcja sterylna w laboratorium – wszystko co musisz wiedzieć17 kwietnia 2025

Kategorie Aktualności

  • News
    • Baza wiedzy
    • Oferta
    • Produkty i urządzenia
    • Referencje
    • Rozwiązania
    • Rynki
      • Branża Ceramiczna
      • Branża elektroniczna i high-tech
      • Branża Farmaceutyczna
      • Branża naukowo-badawcza, Laboratoria
      • Branża Spożywcza

Instalacje Referencyjne

Branża naukowo-badawcza, Laboratoria Instalacje w standardzie ATEX Obiekty służby zdrowia Odciąg gazów, oparów i LZO Pomieszczenia Czyste Przemysł elektroniczny Przemysł farmaceutyczny Przemysł medyczny i biotechnologiczny Przemysł motoryzacyjny Przemysł spożywczy Przemysł tworzywowy

BT CLEANROOM Engineering®

BT Cleanroom Engineering® to marka należąca do BART Sp. z o.o.

Bart Sp. z o.o. realizuje kompleksowo inwestycje w formule "projektuj i buduj", wykonuje instalacje przemysłowe z dziedziny odpylania, wentylacji, odkurzania, transportu pneumatycznego klimatyzacji precyzyjnej
i pomieszczeń czystych.

Marka należy do BART Sp. z o.o.

Kontakt

BT Cleanroom Engineering®

02-988 Warszawa
ul. Jara 5D/7
tel. +48 696 001 754

info(at)btcleanroom.pl

Siedziba główna

Bart Sp. z o.o.

41-205 Sosnowiec
ul. Będzińska 41/I
+48 32 256 22 33

info(at)bart-vent.pl

BART Sp. z o.o. | BT CLEANROOM Engineering 2020 © by BART Sp. z o.o.
Polityka prywatności

Poznaj nas lepiej:

Zadzwoń! +48 696 001 754

Napisz!

info@btcleanroom.pl

Ostatnie wpisy

ZAPROSZENIE: BT Cleanroom Engineering® i BART zapraszają na targi dostawców dla przemysłu farmaceutycznego PCI DAYS 202529 maja 2025
BAZA WIEDZY: Produkcja półprzewodników w środowisku Cleanroom11 maja 2025
Produkcja sterylna w laboratorium – wszystko co musisz wiedzieć17 kwietnia 2025

Kategorie Informacji

Na skróty

automatyka przemyslowa bart branza farmaceutyczna cleanroom clean room cleanroom budowa czystosc farmacja fumex GMP Good Manufacturing Practice instal filter izotopy kaskada cisnien klimatyzacja klimatyzacja precyzyjna kwalifikacja laboratorium laboratorium cleanroom monitoring czastek montaż clean room odpylanie pomieszczeniaczyste pomieszczenia czyste pomieszczenia klasy A pomieszczenia klasy B pomieszczenia klasy C pomieszczenia klasy D pomieszczenia sterylne pracownia izotopowa pracownia leku jałowego produkcj elektroniki projektowanie cleanroom projektowanie clean room promieniowanie jonizujące ramiona srodowisko kontrolowane stopien czystosci strefa kontrolowana system modulowy system zabudowy urs wentylacja wentylacja precyzyjna zaawansowane technologie
BT Cleanroom Engineering
Zarządzaj zgodą

Aby zapewnić jak najlepsze wrażenia, w firmie BART Sp. z o.o. korzystamy z technologii, takich jak pliki cookie, do przechowywania i/lub uzyskiwania dostępu do informacji o urządzeniu. Zgoda na te technologie pozwoli nam przetwarzać dane, takie jak zachowanie podczas przeglądania lub unikalne identyfikatory na tej stronie. Brak wyrażenia zgody lub wycofanie zgody może niekorzystnie wpłynąć na niektóre cechy i funkcje.

Funkcjonalne Zawsze aktywne
Przechowywanie lub dostęp do danych technicznych jest ściśle konieczny do uzasadnionego celu umożliwienia korzystania z konkretnej usługi wyraźnie żądanej przez subskrybenta lub użytkownika, lub wyłącznie w celu przeprowadzenia transmisji komunikatu przez sieć łączności elektronicznej.
Preferencje
Przechowywanie lub dostęp techniczny jest niezbędny do uzasadnionego celu przechowywania preferencji, o które nie prosi subskrybent lub użytkownik.
Statystyka
Przechowywanie techniczne lub dostęp, który jest używany wyłącznie do celów statystycznych. Przechowywanie techniczne lub dostęp, który jest używany wyłącznie do anonimowych celów statystycznych. Bez wezwania do sądu, dobrowolnego podporządkowania się dostawcy usług internetowych lub dodatkowych zapisów od strony trzeciej, informacje przechowywane lub pobierane wyłącznie w tym celu zwykle nie mogą być wykorzystywane do identyfikacji użytkownika.
Marketing
Przechowywanie lub dostęp techniczny jest wymagany do tworzenia profili użytkowników w celu wysyłania reklam lub śledzenia użytkownika na stronie internetowej lub na kilku stronach internetowych w podobnych celach marketingowych.
Zarządzaj opcjami Zarządzaj serwisami Zarządzaj {vendor_count} dostawcami Przeczytaj więcej o tych celach
Zobacz preferencje
{title} {title} {title}
Zapraszamy na PCI DAYS w Warszawie 11-13 czerwca